środa, 1 stycznia 2014

Od tańca do kolędowania. From dancing to Carols.

Z początkiem Nowego Roku, postanowiłam, że założę oddzielny blog poświęcony tylko historii tańca. Nie chcę mieszać kilka tematów jakimi się zajmuję a ponieważ posty o tańcu stały się czytane przez moich czytelników postaram się opowiadać o tańcach dawnych w miarę swoich możliwości i wiedzy. Musze zaznaczyć, że w badaniach nad historią tańca kładę nacisk także na historię Gdańska, bo jest silnie związany z tą sztuką. Postaram się aby posty uzupełniały się także po względem etykiety oraz savoir - vivre'u jaki obowiązywał podczas tańca.

At the beginning of the New Year, I decided that I will writing a new blog dedicated to only the history of dance. I do not want to mix several themes in my Atelier Polonaise blog which I do and because the posts of dance have become read by my readers I will try to talk about historical dancesI have noted that in the study of the history of dance also put emphasis on the history of Gdansk, because it is strongly associated with these art.


Tablica 10 Przykazań, 1480, Bazylika Mariacka, depozyt MNW

***
Ponieważ jest czas śpiewania kolęd, może warto się zatrzymać przy tym temacie. Nie każdy wie, że początkiem kolęd były melodie taneczne z towarzyszeniem śpiewu. W świecie kultury anglo saskiej nazywano je "carols" carole" być może nazwa wywodziła się od francuskich "ronde", "rond". Carols tańczono po kole, trzymając się za ręce a dla akompaniamentu często wyklaskiwano rytm. Tak samo tańczono francuskie branle, które opisywał  Thoinot Arbeau w Orcheosographie wydaną w 1589 roku. Należy pamietać, że tańce te były znane przed ukazaniem się książki czyli już istniały w tradycji tanecznej i być może były kiedyś podobnie tańczone. Podstawowym krokiem w branlach jest krok pojedynczy (pas simple) oraz krok podwójny (pas double) reszta jest inwencją tancerza, który może klaskać, przytupywać, wykonywać obroty, może też wykonywać krok do przodu i do tyłu.
Wszystko to piszę dlatego, że ostatnio często wracam do angielskiej kolędy, która jest też ... melodią do kontredansu To Drive the Cold Winter Away. Pochodzi ona gdzieś z XVII (przed 1625 rokiem) wieku i była typową balladą. Znajduje się w zbiorach Pepys'a oraz Roxburge'a. Melodia do tekstu jak też do tańca ukazała się w pierwszym zbiorze The English Dancing Master w 1651 roku. Jako kontredans tańczony jest w szeregu w parze i składający się z 3 części i powtarzającego się refrenu. Melodia jest raczej nostalgiczna i dosyć spokojna, kontredans tańczony jest krokiem podwójnym i także nie posiada skomplikowanych figur. Jeszcze w wydaniu kontredansów Walsh'a z roku 1740 można odnaleźć ten taniec.

The English Dancing Master, 1651
Because it is time singing Christmas carols, I want to stop by this topic . Not everyone knows that the beginning of the Christmas songs were dance tunes to the accompaniment of singing. In the world of Anglo Saxon culture known as " carols " carole " perhaps the name was derived from the French " ronde "," round.  Carols danced in a circle , holding hands and for the accompaniment often clapping rhythm. Likewise danced French branle that Thoinot Arbeau described in Orcheosographie issued in 1589 . Should remember that these dances were known before the release of the book which already existed in the tradition of dance and perhaps were once just danced . fundamental step in branlach a single step ( simple pas ) and double step (double pas ) the rest is inventive dancer who can clap , tapping , perform turns, it can also perform forward and backward in circle.Everything I write this because recently I often go back to the English carols , which is also ... melody for contredance To Drive the Cold Winter Away. It comes from somewhere in the seventeenth century (before 1625 year ) age and was a typical ballad . It is located in the collections of Pepys and Roxburge'a . The melody to the text as well as the dance came out in the first set The English Dancing Master in 1651. As a contredance is danced in a longways consists of 3 pair's and repeated the chorus . The melody is rather nostalgic and quite calm,  danced a step double .
***

Nie powinno zabraknąć też wyjaśnienia jak to się stało, że taniec przeplatał się z religijnymi świętami. Trzeba pamiętać, że początki kolęd i carols to czas średniowiecza. Wtedy też inaczej świętowano. Po ciężkim Adwencie (w którym obowiązywał post, modlitwa i oczekiwanie na Boże Narodzenie )  następował czas zabawy i obżarstwa a śpiew, muzyka i tańce były przy tym wręcz konieczne. Mnisi często narzekali na "hałasy" bo śpiewano podczas kolędowania w domach w czasie biesiad, przebierano się też w stroje i maski i tak organizowano pochody w mieście.*
Kościół nie zawsze przyzwalał na takie "ekscesy" zwłaszcza jeśli chodziło o tańce. W historii tańca mamy zarówno głosy za tańcem w Kościele jak i zupełnie potępiające ten rodzaj rozrywki, jako zły i "narzędzie diabła". Ideą tańca świętego wywodzącego się z czasów biblijnych inspirowali się także myśliciele, filozofowie Kościoła. Św. Ambroży uważał, że tanieć jest formą głębokiej duchowej modlitwy. Wzorem dla Ambrożego był taniec Dawida przed Arką. Powoływano się też na tańce anielskie, które towarzyszyły podczas Komunii Św. * Jeszcze w Renesansie Sandro Boticelli stworzył przepiękny naszpikowany symbolami obraz Mistyczne Narodziny z ok. 1500 - 1501 roku. W Gdańsku w Bazylice Mariackiej można odnaleźć obraz Tablicę 10 Przykazań, z ok. 1480 roku na którym widać tańczących prawdopodobnie Gdańszczan w korowodzie wokół złotego cielca. Forma korowodu jest dość specyficzną bo nie wyróżnia żadnego tancerza,  energia w takiej formie rozłożona jest na wszystkich po równo i być może dlatego też uznana została za formę harmonijną i związaną z naturą.

You should not miss it explain how it happened that dance intertwined with religious holidays. You have to remember that the origins of Christmas carols and carols this time of the Middle Ages . Then the celebrated differently. After a busy Advent (in which force fasting, prayer and waiting for Christmas ) After the Advent was followed by a fun time and carousing and singing , music and dancing were at this even necessary . Monks often complained about the " noise " because it was sung during the caroling at homes during feasts , also were dressed in costumes and masks and so organized marches in the city. *The Church does not always acquiesced to such " excesses " especially when it came to dancing. In the history of the dance we both votes for dancing in the Church and in totally condemning this kind of entertainment , the bad and the " tool of the devil" . The idea of ​​the sacred dance derived from biblical times also inspired thinkers , philosophers Church. St . Ambrose believed that cheapen is a form of deep spiritual prayer. Model for Ambrose was a dance of David before the ark . Invoked a dancing angel that accompanied the Holy Communion .** Even in the Renaissance Sandro Botticelli created a gorgeous  with symbols image Mystical Birth about 1500 - 1501 year.

S.Boticelli, Mistyczne narodziny, The Mystical Nativity, 1500-1501

 Polskie kolędy także bazują na melodiach tanecznych polonezowych i mazurowych oraz melodiach ludowych. Są to tak znane kolędy jak Bóg się rodzi Franciszka Karpińskiego w rytmie poloneza.
*Sylwia Konarska - Zimnicka, Taniec w Polsce średniowiecznej, 2009, s. 116
** Marta Zagórowska- Acerboni, Kroniki Tańca, drukowane w "Zeszytach Literackich", 1999

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz